فریدون آ‌و

پژوهش مهدیه عزیزمحمدی؛

فریدون آو با فعالیت‌ش در حوزه‌های گوناگون هنری، تاثیر بسزایی در هنر امروز ایران گذاشته است. او در سال ۱۳۲۴ و در خانواده‌ای زرتشتی به دنیا آمد. در یک سالگی پدرش را از دست داد و در هشت سالگی، به مدرسه‌ای شبانه‌روزی در انگلستان فرستاده شد. بعد از فراغت از مدرسه، به آمریکا رفت تا در دانشگاه آریزونا، رشته هنرهای کاربردی برای تئاتر (هنرهای تجسمی وابسته به تئاتر: پوستر، لباس، دکور و نورپردازی) را بیاموزد. پس از این در مدرسه فیلم نیویورکیونیورسیتی هم تحصیل کرد و سپس، در سال ۱۳۴۸ و یک سال پس از پایان تحصیلش، به ایران بازگشت و با هنرمندانی که مثل خودش، تازه به ایران برگشته بودند، آشنا شد. بیشتر این هنرمندان تلاش داشتند تا زیرساخت‌های مدرنیسم هنری را به وسیله نهادهای هنری ایجاد کنند. یکی از این نهادها کارگاه نمایش بود. اجرای اولین نمایشی که در تئاتر شهر روی صحنه رفت را به کارگاه نمایش سپرده بودند. “باغ آلبالو” در حالی اجرا شد که آو نیز به عنوان طراح لباس در این اجرا –به کارگردانی آربی آوانسیان- حضور داشت.. او طراحی‌های صحنه و پوسترش برای تئاتر را ادامه داد اما همزمان با آن، کارگردانی هنری در کانون فرهنگی انجمن ایران- آمریکا و مدیریت گالری زند را بر عهده گرفت. بعد از شروع به نقاشی اولین نمایشگاه خود را در گالری گلرخ مقتدر با نام طراحی نور برگزار کرد. کارهای اولیه او تحت تاثیر اولین معلمش سای تومبلی(cy twombly) بود؛ اکسپرسیون انتزاعی، خط و لکه‌های رنگی که تصادف در شکل‌گیری آن‌ها نقش مهمی دارد. آو همیشه، به خصوص سالهای رکود هنر بعد از انقلاب، با هنرمندان مختلفی همکاری کرده است. شاید تاثیرگذارترین دستاورد فریدون آو برای هنر امروز ایران، ایجاد فضایی متفاوت برای نمایش و آفرینش هنری در اوایل دهه هفتاد باشد؛ فضایی نسبتا آزاد برای هنر تجربی و اجرا که به «شماره سیزده خیابان ونک» معروف بود. اما فعالیت او فقط به مدیریت هنری محدود نبود. او یکی از اولین مجموعه‌هایش، یعنی پروژههای تحقیقاتی شاهنامه را هم در همین زمان آغاز کرد. او از اواخر دهه هفتاد چندین مجموعه را با الهام از شخصیت رستم تولید کرد که در آن‌ها رسانه‌های مختلف باهم ترکیب شده‌اند. اولین مجموعه این پروژه با عکاسی آغاز شد. عکس‌هایی که خود او از تمرین‌های کشتیگیر مشهور ایرانی گرفته بود. در بیشتر این عکس‌ها تصویری محو از درگیری دو کشتی‌گیر دیده می‌شود که رنگ‌های درهم‌رفته‌شان، از شاخصه‌های این عکس‌ها محسوب می‌شود. گستردگی فعالیت‌های آو، از او شخصیتی ویژه در هنر ایران ساخته است؛ طراحی صحنه، لباس و پوستر، نقاشی، عکاسی و مجسمه‌سازی، مدیر هنری و گالری‌دار و مجموعه‌دار.

برای مشاهده هر اثر روی آن کلیک کنید