تالار رودکی (وحدت)

گردآوری: رضا صادری

۹۰۰ نفر در محل ملاقات گذرهای حافظ و شهریار گرد هم می‌آیند تا تجربه‌ای داشته باشند از تئاتر و کنسرت و همایش و البته این تجربه‌ها در گذشته شامل اجراهای اپرا و باله نیز می‌شد. مجموعه رودکی شامل دو تالار بزرگ‌تر و کوچک‌تر می‌شود که تالار بزرگ‌تر بعدها به نام تالار وحدت و کوچک‌تر، تالار رودکی نامگذاری شد.

این مجموعه‌ی شاخص در زمینی به مساحت ۲۱ هکتار در سال ۱۳۴۶ پس از ده سال عملیات ساخت به بهره‌برداری رسید. معمار این مجموعه اوژن آفتاندلیانس(۱۲۹۲-۱۳۷۶) معمار ایرانی ارمنی تبار است که از دیگر آثار شاخص این معمار تحصیل کرده در مدرسه بوزار پاریس می‌توان به کلیسای سرکیس مقدس در خیابان کریم‌خان تهران و سینما گلدن سیتی (فلسطین) تهران اشاره کرد. در رابطه با طراحی فضای داخلی سالن اصلی تالار وحدت می‌توان گفت این فضا از روی سالن اپرای وین منتاژ شده‌ است. در فضاهای جانبی و انتظار و همچنین جداره‌های داخلی سالن اصلی تزئیناتی از نشانه‌های معماری گذشته و امروز ایران به چشم می‌خورد که در این میان می‌توان به طرح زیگورات که در دوره‌ی معماری هخامنشی و پیش از آن بیشتر رایج بود اشاره‌ کرد.

سردر ورودی اصلی به محوطه، از سمت خیابان شهریار بوده و با طی مسیری که از خوانایی بالایی از نظر هدایت و جهت‌یابی برخوردار نیست، ساختمان اصلی تالار وحدت مشاهده می‌شود. ورودی عمومی به تالار از جداره‌ی شمالی بنا بوده و ورودی خصوصی در پیشانی شرقی قراردارد.

ساختمان اصلی به مساحت ۲۱۰۰۰ متر مربع در ۷ طبقه ساخته شده است و دسته‌بندی کلی فضاها شامل سالن اصلی -که خود شامل جایگاه تماشاگران، سن و بخش های جانبی اجراست – فضاهای انتظار، بخش اداری و خدماتی است.

جایگاه تماشاگران در همکف و سه طبقه نعلی شکل اجرا شده است و پوشش سقف آن هندسی‌های ویژه دارد که به همراه ساختار آکوستیکی و تجهیزات صوتی پیشرفته کیفیت اجراهای اپرا را بهبود می‌بخشد. سیستم نورپردازی متمرکز مرکزی شاخص و همچنین چراغ‌های جداره‌ای علاوه بر تامین روشنایی عمومی و نورپردازی از المان‌های زیبایی شناختی مجموعه به شمار می‌رود.

آوانسن یا همان قسمت جلویی سن حدودا ۵.۵ متر عمق و ۸۰ سانتی‌متر ارتفاع دارد. سن اصلی حدودا ۱۲ متر عرض و ۱۰ متر عمق
داشته و دارای سه بخش است که با سیستم ماشینری هدایت می‌شود. هر سه بخش متحرک سن می‌تواند تا ارتفاع ۱.۶۵ متر در عمق زمین و ۴.۶۰ متر بالاتر از تراز کف جابجا شود که این امکان در زمان ساخت، بین تالارهای اپرای جهان قابلیت ویژه‌ای به شمار می‌رفت. دو بخش از سه بخش سن می‌تواند سطحی شیب‌دار با زاویه ۳۰ درجه برای صحنه پردازی‌های مورد نیاز ایجاد کند. بخشی از سن که محل قرارگیری گروه ارکستر است بسته به شرایط نمایش می‌تواند تا عمق ۲.۳۰ متر پایین رود. پشت سن اصلی سنی گردان به قطر ده متر در صحنه‌ای مربع قرار دارد. فضاهای مرتبط اجرا مانند اتاق‌های گریم و تمرین در پشت سن قرار دارد و همچنین فضای اپراتور در سمت غربی سن جانمایی شده‌است. سمت شرقی سن فضایی جانبی قرار دارد که امکان انباشت موقت و حمل و نقل دکور را به محوطه ممکن می‌کند.

به هنگام آغاز به کار مجموعه و افتتاحیه‌ای با تبلیغات گسترده، جمع زیادی از هنرمندان داخلی از جمله استادان آواز هنرستان عالی موسیقی، تحصیل کرده‌های هنر در اروپا و هچنین هنرمندان شناخته شده‌ی جهان علاقه‌مند به اجرا و فعالیت در این مجموعه شدند و نهادهای هنری بسیاری حول این مجموعه در طول سالیان شکل گرفت و امروزه نیز همچنان هر چند محدودتر به کار خود ادامه می‌دهد.

 برای مشاهده هر اثر روی آن کلیک کنید